Ik ben in de overgang

De meeste vrouwen komen iets voor hun 50e levensjaar in de overgang. In deze natuurlijke periode van het leven verandert je lichaam en soms ook je humeur. In dit artikel lees je er meer over.

Wat is de overgang?

Met de “overgang” wordt de periode rondom de laatste menstruatie van je leven bedoeld. Je weet nooit precies wanneer je in de overgang gaat komen. Het is een natuurlijk proces in het leven van een vrouw. Het lichaam verandert tijdens deze periode van vruchtbaar naar niet meer vruchtbaar. Meestal begint de overgang als een vrouw tussen de 40 en 60 jaar oud is.

De overgang is niet hetzelfde als de menopauze. De menopauze is de periode ná de laatste ongesteldheid. Meestal is dat na het 50e levensjaar.

1 op de 100 vrouwen komt te vroeg in de overgang, al voordat ze 40 jaar zijn.

Waardoor komt de overgang?

Een vrouw heeft maar een bepaald aantal eicellen in haar lijf. Elke maand wordt er een eicel rijp. Die komt dan los van de eierstok. Als er geen bevruchting plaatsvindt, wordt deze eicel met de menstruatie afgestoten uit het lijf. Tussen de leeftijd van 40 en 60 jaar zijn deze eicellen meestal op of worden niet meer rijp.

Doordat er geen eicel meer loskomt, maakt het lichaam minder vrouwelijk hormoon (oestrogeen) aan. Hierdoor veranderen ook andere dingen:

  • Het slijmvlies in de baarmoeder gaat anders groeien.
  • Je wordt minder vaak ongesteld.
  • Het warmtecentrum in je brein moet wennen aan minder oestrogeen. Soms krijgt je lichaam hierdoor seintjes om op te warmen, terwijl het eigenlijk niet hoeft. Je krijgt dan “warmte-aanvallen”. Deze worden ook wel “opvliegers” genoemd.

Vóór je 40ste jaar in de overgang

Een vroege overgang kan ontstaan door:

  • Erfelijkheid, bijvoorbeeld een fout in een gen.
  • Een behandeling met chemotherapie of bestraling.
  • Het weghalen van de eierstokken.
  • Een ontsteking van de bijnier.

Meestal is het niet precies duidelijk wat de reden is van een vroege overgang.

Wat merk je van de overgang?

Er zijn verschillende dingen die je kan merken tijdens de overgang:

Menstruaties

  • De tijd tussen je menstruaties kan korter of juist langer worden.
  • Je ongesteldheid duurt een paar dagen korter of langer.
  • Je kan meer bloed verliezen tijdens je ongesteldheid.
  • Je kan meer last van buikpijn, rugpijn of hoofdpijn krijgen als je ongesteld bent.

Opvliegers

  • 8 van de 10 vrouwen heeft regelmatig last van opvliegers.
  • Deze warmte-aanvallen komen ineens en kunnen een aantal minuten duren.
  • Je gezicht, hals en borst kunnen rood worden.
  • Je kan ineens veel gaan zweten.

Vaginale klachten

  • Ongeveer 3 van de 10 vrouwen krijgt klachten aan de vagina.
  • De huid van de vagina wordt dunner, waardoor jeuk, droogheid of juist meer vocht en slijm kunnen ontstaan.
  • Het kan langer duren voordat je vagina vochtig wordt als je seks hebt. Daardoor kan seks moeilijker gaan of pijnlijk zijn.

Andere klachten die bij de overgang kunnen passen, zijn:

  • Bloedarmoede (door te veel bloedverlies tijdens de menstruaties)
  • Slaapproblemen
  • Angstklachten
  • Minder zin in seks
  • Spier- / gewrichtspijn
  • Vergeetachtigheid
  • Somberheid of andere psychische klachten

Het is niet altijd duidelijk of de klachten die je hebt ook echt (alleen) door de overgang komen. Ze kunnen ook komen doordat je ouder wordt, door stress, door een andere lichamelijke oorzaak of door overige veranderingen in je leven.

Voorbehoedmiddel in de overgang

Ook als je niet vaak ongesteld bent, kun je altijd nog zwanger worden.

Gebruik daarom altijd voorbehoedmiddelen als je niet zwanger wil worden. Bijvoorbeeld condooms of een spiraaltje. Gebruik dit tot minimaal één jaar na je laatste ongesteldheid.

Als je 52 jaar bent kun je stoppen met een voorbehoedmiddel. Vrouwen worden na die leeftijd vrijwel nooit meer zwanger.

Hoe gaat het verder met de overgang?

Vijf jaar na je laatste ongesteldheid worden je klachten meestal minder.

In deze jaren worden je botten zwakker. Lees ons artikel over botontkalking voor adviezen hierover.

Ook heb je meer kans op andere ziekten van je hart en bloedvaten. Bijvoorbeeld hartfalen.

Hormoontherapie kan helpen tegen opvliegers

Als je veel last hebt van opvliegers kun je hormoontherapie overwegen.  Je merkt dan meestal na twee tot drie weken dat de hormonen helpen tegen de opvliegers. Ze worden minder heftig en je kan daardoor meestal ook weer beter slapen. Lees er meer over in het artikel ‘Hormoontherapie tijdens de overgang‘.

Wanneer naar de dokter?

Neem contact op in één van de volgende gevallen:

  • Je bent heftig ongesteld.
    • Het kan zijn dat dit door de overgang is, maar soms kan dit door vleesboom komen.
  • Je hebt overgangsklachten maar je bent jonger dan 40.
  • Je bent al langer dan één jaar niet meer ongesteld maar er komt wel bloed uit je vagina.
  • Je hebt veel last van opvliegers en wil misschien hormoontherapie gaan gebruiken.
  • Je hebt veel last van vaginale klachten en / of pijn bij seks.

Kijk voor meer informatie op thuisarts.nl.

Geschreven door Oscar – webredacteur bij Fonkelzorg

Nagekeken door Felicia – huisarts bij Fonkelzorg

We hopen dat je na het lezen van dit artikel wijzer bent geworden over de overgang. Ben je op zoek naar een huisarts? Dan kun je je inschrijven bij een van onze Fonkelzorg praktijken. Registratie is snel, gemakkelijk en gratis. Je bent van harte welkom!

Lees ook onze andere artikelen!