Heb ik een levenstestament nodig?

Het kan misschien moeilijk zijn om over je laatste levensfase na te moeten denken. Toch is het belangrijk om een levenstestament op te stellen voor als je wilsonbekwaam zou worden of onverwacht zou overlijden. In dit artikel leggen we uit hoe je dat doet.

Wat is een levenstestament?

Een levenstestament is een document waar jouw persoonlijke wensen in staan over bijvoorbeeld je hypotheek, medische behandelingen en financiën. Als je zelf niet meer in staat bent om beslissingen te maken of als je onverwacht overlijdt, kunnen je nabestaanden hierin teruglezen wat jouw wensen zijn.

Wat staat er in een levenstestament?

In het document worden met hulp van een notaris jouw wensen over verschillende onderwerpen genoteerd. Je benoemt in je testament ook wie jouw vertegenwoordiger is, die ervoor zal zorgen dat jouw wensen worden uitgevoerd als jij dat zelf niet meer kan door ziekte of overlijden.

In een levenstestament kunnen ook persoonlijke wensen staan met betrekking tot bijvoorbeeld medische behandelingen. Als je echter alléén wensen over medische dingen wil vastleggen, hoef je niet per se een levenstestament op te stellen. Je kan deze wensen ook doorspreken met je huisarts en / of specialist, die ze dan noteert in je medische dossier. Dit is ook rechtsgeldig.

Waarom is een levenstestament belangrijk?

Doordat we steeds ouder worden, wordt de kans op wilsonbekwaamheid ook groter; je kan bijvoorbeeld dementie, een beroerte of andere ziektes krijgen die ervoor kunnen zorgen dat je niet meer in staat bent om zelf (belangrijke) beslissingen over je leven te nemen of om deze uit te spreken. Het wordt daarom ook steeds belangrijker om een levenstestament op te stellen.

Zo’n testament zorgt bij jouw familie / nabestaande voor duidelijkheid en daarmee voorkomt het conflicten tussen familieleden of naasten. Ook ben je er door een levenstestament van verzekerd dat jouw wensen worden gerespecteerd, zelfs als je niet meer in staat bent om ze zelf uit te spreken.

Stel het maken van een levenstestament dus niet te lang uit!

  • levenstestament

Hoe maak ik een levenstestament?

Een levenstestament stel je op samen met de notaris. Die legt je wensen vast, maar stuurt het niet naar je dokter, bank, hypotheekverstrekker of andere vertegenwoordiger. Dat moet je zelf doen als je denkt dat dat nodig is. Als je je levenstestament hebt opgesteld, is het volgende nog belangrijk:

  • Vraag de notaris om een uittreksel uit het levenstestament waar alleen de medische wilsverklaringen in staan. Dit neem je mee naar de huisarts, zodat de huisarts alleen de informatie heeft die op medisch gebied relevant is.
  • Bespreek je wilsverklaring met de huisarts. Maak hiervoor een afspraak op het spreekuur en neem je wilsverklaring mee. Het is niet voldoende om de wilsverklaringen zonder verdere toelichting te mailen of af te geven aan de assistente.
  • Informeer je vertegenwoordiger over je wilsverklaring en verstrek een kopie. Op die manier kan je vertegenwoordiger jouw wensen kenbaar maken aan de behandelend arts als jij dat zelf niet meer kunt.
  • Breng ook andere familie / naasten op de hoogte van je wilsverklaring. Het is belangrijk om geen twijfels te laten ontstaan over je wensen in je laatste levensfase, zowel voor jezelf als voor je omgeving.

Het gesprek met de huisarts zal onder andere gaan over:

  • Wie jouw vertegenwoordiger is als je wilsonbekwaam bent.
  • Onder welke omstandigheden je bepaalde behandelingen wel en niet wil.
  • Je wensen om wel / niet gereanimeerd / beademd te willen worden in bepaalde situaties.

Als je een euthanasieverzoek hebt, zal de huisarts met je willen bespreken:

  • Wat voor jou ondraaglijk lijden betekent en wat dat lijden voor jou uitzichtloos maakt.
  • Op welk moment je jouw leven zou willen beëindigen en of je dat zo specifiek mogelijk kunt beschrijven.

Realiseer je dat een huisarts niet zomaar euthanasie mag uitvoeren en dat er altijd aan vastgelegde zorgvuldigheidseisen moet worden voldaan. Euthanasie is dus geen recht en artsen zijn niet verplicht om een euthanasie uit te voeren. Praat hierover met je huisarts, zodat je hierover duidelijkheid kan krijgen.

Moet een dokter mijn levenstestament altijd uitvoeren?

Om ervoor te zorgen dat jouw wensen over medische behandelingen, euthanasie of zorg uit je levenstestament worden uitgevoerd, is het belangrijk om deze wensen op tijd te bespreken met je arts.

Wensen met betrekking tot medische behandelingen gaan meestal over:

  • Een behandelverbod
    • Hiermee geef je aan welke behandelingen je niet (meer) wil ontvangen. Dit kan bijvoorbeeld gaan over reanimeren, sondevoeding, opname op de intensive care (IC), of antibiotica. Een arts is verplicht om dit behandelverbod te respecteren.
  • Een behandelverzoek
    • Hiermee geef je aan welke specifieke behandeling je juist wel wil ontvangen. Een arts moet per situatie beoordelen of deze behandeling ook medisch zinvol is. Als je arts denkt dat dat niet het geval is in jouw situatie, is je dokter dus niet verplicht om aan jouw behandelwens te voldoen.
  • Een schriftelijk euthanasieverzoek
    • Hiermee geef je aan dat je euthanasie wenst onder bepaalde omstandigheden en geeft daarbij aan wanneer er volgens jou sprake is van uitzichtloos en ondragelijk lijden. Een arts is niet verplicht om dit verzoek op te volgen. Als je wel aan de criteria voldoet, kan er eventueel een andere arts worden gezocht die de euthanasie wil uitvoeren of word je verwezen naar het Expertisecentrum Euthanasie.
  • Een volmacht
    • Hierin geef je aan wie jouw vertegenwoordiger is voor als je zelf geen beslissingen meer kunt nemen over medische zorg en behandelingen. Een dokter moet bij beslissingen over medische zorg en behandeling dan overleggen met deze vertegenwoordiger. Samen met je arts neemt deze persoon dan namens jou beslissingen over de behandeling.
Kijk voor meer informatie op patientenfederatie.nl.
Felicia van Berkel

Geschreven door Oscar – webredacteur bij Fonkelzorg

Nagekeken door Felicia – huisarts bij Fonkelzorg

We hopen dat je na het lezen van dit artikel wijzer bent geworden over een levenstestament. Ben je op zoek naar een huisarts? Dan kun je je inschrijven bij een van onze Fonkelzorg praktijken. Registratie is snel, gemakkelijk en gratis. Je bent van harte welkom!

Lees ook onze andere artikelen!