Alles wat je moet weten over het aanvragen van euthanasie

Hoe kan je vragen om euthanasie?

Je kan een verzoek om euthanasie (euthanasieverklaring) op papier zetten. Dit hoeft niet heel uitgebreid of foutloos geschreven te zijn. Het gaat erom dat het een duidelijk genoteerd verzoek is dat van jou zelf afkomt.

Daarnaast is het altijd belangrijk om ook met je (huis)arts een aantal gesprekken te hebben over bovenstaande vragen en te bekijken of euthanasie in jouw situatie een mogelijkheid is. Zo kunnen er geen misverstanden ontstaan.

Tijdens deze gesprekken wil je arts duidelijk weten waarom je om euthanasie vraagt. De belangrijkste vragen hierbij zijn:

• Hoe kijk je tegen het einde van je leven aan?
• Wanneer is het lijden voor jou ondraaglijk?
• Wanneer is het lijden voor jou uitzichtloos?
• Is dit lijden er op dit moment of ben je bang voor lijden in de toekomst en waarom?

Als je euthanasie zou willen vanwege psychisch lijden, kun je hierover ook spreken met een psychiater of met een arts van het Expertisecentrum Euthanasie.

Hoe gaat het verder na een euthanasieverzoek?

Als je met je arts een euthanasieverzoek een aantal keer hebt besproken, zal je arts moeten afwegen of jouw verzoek op dat moment aan de wettelijke eisen voldoet en of je arts het verzoek zelf wil uitvoeren. Een arts is namelijk nooit verplicht om dit te doen, omdat euthanasie geen recht is dat je als patiënt hebt.

Dit zijn de punten die je arts moet beoordelen:

• Weet je goed wat euthanasie betekent?
• Is jouw verzoek vrijwillig gedaan?
• Heb je goed nagedacht over euthanasie?
• Is er sprake van ondraaglijk en uitzichtloos lijden?
• Waarom lijkt er geen andere oplossing meer voor jou?

Zodra de arts al deze punten heeft beoordeeld, moet er altijd nog een tweede onafhankelijke arts (SCEN arts) met je praten om je verzoek nog een keer extra te beoordelen.

Veelgestelde vragen

Wat gebeurt er als mijn arts geen euthanasie wil doen?

Je arts mag altijd weigeren om euthanasie uit te voeren. Wel is het dan belangrijk dat uitgelegd wordt waarom deze beslissing wordt genomen.

Zo kan het bijvoorbeeld zijn dat jouw situatie niet aan de eisen van de euthanasiewet voldoet. Het kan ook zijn dat je arts om persoonlijke redenen geen euthanasie wil doen. Je kan dan verwezen worden naar een andere arts of naar het Expertisecentrum Euthanasie.

Kan ik nu alvast een euthanasieverzoek doen voor later?

Je kan op ieder moment in je leven een euthanasieverklaring invullen. Een daadwerkelijk verzoek om euthanasie kan je echter pas doen op het moment dat je ondraaglijk en uitzichtloos lijdt.

Wat gebeurt er precies bij euthanasie?

Als je verzoek om euthanasie wordt ingewilligd door je arts en als de onafhankelijke arts heeft beoordeeld dat aan de wettelijke eisen is voldaan, ga je samen met je naasten en de arts bespreken waar en wanneer je wil sterven en wie je daar graag bij wil hebben. De middelen die nodig zijn bij euthanasie kunnen worden gegeven via een infuus of via een drankje dat je zelf moet opdrinken. Je kan met je arts bespreken wat er in jouw situatie kan en wat je zelf wil.

Bij een infuus krijg je een slaapmiddel ingespoten waardoor je in een diepe slaap (coma) raakt. Hierna krijg je een middel toegediend dat je al spieren verlamt, ook de ademhalingsspieren en de hartspier. Je overlijdt daarna meteen.

Als je zelf een drankje drinkt, kan het soms wat langer duren voordat je overlijdt.

Wat gebeurt er precies bij hulp bij zelfdoding?

Bij hulp bij zelfdoding neem je zelf, in het bijzijn van de arts, een dodelijke drank in. Het is daarom belangrijk dat je in staat bent om 100ml. vloeistof achter elkaar te drinken. De drank is wat stroperig en om de bittere smaak te verdoezelen is anijs toegevoegd. De arts blijft bij je tot je overleden bent. Over het algemeen val je binnen 5-10 minuten na het innemen van de drank in slaap. De tijdsduur tot uiteindelijk overlijden wisselt van 30 minuten tot 2-3 uur. Je voelt ondertussen geen pijn of ongemak. Als het drankje niet binnen bovengenoemde tijd de dood tot gevolg heeft, moet de arts alsnog een dodelijke injectie geven.

Wat gebeurt er na euthanasie / hulp bij zelfdoding?

Als je bent overleden na euthanasie of na hulp bij zelfdoding, belt je arts de lijkschouwer van de gemeente. Deze komt kijken en stelt officieel vast of je door euthanasie of hulp bij zelfdoding bent overleden. Omdat het om een niet-natuurlijke dood gaat, moet de lijkschouwer daarna de officier van justitie bellen om toestemming te vragen om je te begraven of cremeren.

De arts die de euthanasie heeft uitgevoerd of aanwezig was in het kader van hulp bij zelfdoding, moet een meldingsformulier en een verslag invullen. De lijkschouwer verstuurt deze papieren naar de Regionale Toetsingscommissie Euthanasie. De leden van deze commissie beoordelen vervolgens of de arts volgens de wet correct en zorgvuldig heeft gehandeld.

Mag je euthanasie aanvragen voor familieleden of vrienden?

Euthanasie uitvoeren is wettelijk verboden wanneer de aanvraag afkomstig is van familieleden of vrienden van de patiënt en niet de patiënt zelf. Wel kunnen familieleden de wilsverklaring van de patiënt aan de arts geven als de patiënt zelf niet meer in staat is om euthanasie aan te vragen. In een wilsverklaring zet je op papier welke medische behandelingen je wel of niet wilt. Ook kun je opschrijven in welke situatie je uitzichtloos, ondraaglijk lijdt en of je dan euthanasie wilt. Het maakt niet uit of je je wensen typt of met de hand opschrijft. Wel is het belangrijk dat deze wilsverklaring is opgesteld terwijl je nog goed van geest bent en bijvoorbeeld niet al in een vergevorderd stadium van dementie bent.

Is euthanasie bij minderjarigen wettelijk toegestaan?

Ja en nee. Euthanasie kan alleen als de patiënt er zelf om vraagt. Dat is bij kinderen anders. Als een kind tussen de 12 en 16 jaar oud is, moeten ouders of voogd ook toestemming geven. Een kind tussen de 16 en 18 jaar oud mag zelf beslissen over euthanasie. Artsen zijn echter wel wettelijk verplicht deze aanvraag met de ouders te overleggen. De ouders hoeven niet mee te beslissen. Vanaf 18 jaar kan iemand zelf een aanvraag voor euthanasie indienen.

Kijk voor meer informatie over euthanasie op thuisarts.nl.