Wat kan ik doen tegen acné?

Acné komt vaak voor bij jongeren en jongvolwassenen. Maar kan je er zelf ook iets tegen doen als je er veel last van hebt?

Wat is acné?

Een andere naam voor acné is ‘jeugdpuistjes’. Het wordt zo genoemd omdat het puistjes zijn die vooral voorkomen bij jongere mensen tussen de 15 en 25 jaar. Deze puistjes kunnen op je gezicht, je rug, je schouders en/of je borst zitten. Omdat dit plekken zijn die vaak erg opvallen, is het een huidaandoening die heel erg vervelend kan zijn en zelfs voor psychische problemen kan zorgen.

Bijna iedereen heeft in zijn of haar leven wel een keer last (gehad) van acné. Een enkele keer begint acné pas als je volwassen bent.

Hoe ontstaat het?

De huid heeft kliertjes die een beschermende stof aanmaken. Deze stof heet talg. Als deze kliertjes verstopt of ontstoken raken, kunnen er puistjes ontstaan.

We weten niet precies waarom de één meer of langer last heeft van acné dan de ander. Wel zijn er enkele oorzaken bekend, welke we hieronder opnoemen.

• Door hormoonveranderingen tijdens de puberteit
  • Huidkliertjes maken meer talg aan
  • De opperlaag van de huid wordt dikker
  • De kliertjes raken verstopt door te veel talg en huidschilfers
  • Er is meer kans op ‘mee-eters’ die kunnen gaan ontsteken
• Erfelijkheid
• Door medicatie die acné kan verergeren
  • Bepaalde crèmes of zalven
  • Medicijnen tegen epilepsie
  • Medicijnen tegen depressie

Acné ontstaat niet door:

• Voedsel
• Snoep/chocola
• Te weinig wassen
• Zweten
• Roken
• Stress
• Seks of masturberen

Als je jeugdpuistjes hebt, is het echter wel belangrijk om zo gezond mogelijk te leven. Hierdoor gaat acné sneller weer over.

Hoe uit het zich?

Bij jeugdpuistjes zie je altijd mee-eters zitten, ook wel ‘comedonen’ genoemd. Dit zijn ophopingen van talg, die een wit bultje op de talgklier veroorzaken. Later kan dit bultje een zwart puntje krijgen; dit is een ‘open’ mee-eter. Bij een ontstoken talgklier ontstaat er een rood puistje met vaak een gele puskop. Acné kan soms ook littekens veroorzaken, vooral als je er veel aan peutert of krabt.

Zoals eerder genoemd kan acné ook psychische problemen veroorzaken, doordat het vaak in het gezicht zit en mensen zich ervoor schamen als anderen het zien. Hierdoor kun je somber worden en durf je je in het ergste geval nauwelijks meer buitenshuis te vertonen. Als hier sprake van is, praat er dan over met iemand in je omgeving. Meestal vallen de jeugdpuistjes jou zelf namelijk méér op dan anderen. Natuurlijk kun je ook altijd naar je huisarts gaan om hierover te praten.

Wat kun je zelf doen?

Er zijn enkele adviezen die je kan toepassen als je last hebt van jeugdpuistjes. Hieronder hebben we deze op een rijtje gezet.

• Laat je huid zoveel mogelijk met rust: was, wrijf of masseer je huid zo min mogelijk, en zeker niet met zeep. Dep je huid voorzichtig droog na het douchen of wassen
• Knijp je puistjes niet uit. Krab en peuter er ook niet aan. Hierdoor kunnen namelijk nieuwe puistjes en littekens ontstaan
• Je hoeft geen speciaal dieet te volgen. Sommige mensen denken dat er een verband is tussen acné en bepaald voedsel, maar hier is geen aantoonbaar bewijs voor
• Zonlicht helpt niet tegen acné. Wel kan het zijn dat door zonlicht je huid wat bruiner wordt, waardoor de acné minder opvalt
• Praat met iemand over je gevoelens als je door puistjes onzeker wordt of als je je ervoor schaamt. Je kan ook altijd een afspraak met je huisarts maken om erover te praten

Veelgestelde vragen

Zijn er medicijnen die hiertegen helpen?

In de meeste gevallen geneest acné vanzelf en is een behandeling dus niet nodig.

Wil je toch zonder recept een middel gebruiken om acné te verminderen? Dan kun je een middel met benzoylperoxide proberen. Dit is te koop bij de apotheek of drogist. Dit middel wordt niet vergoed, ook niet met een recept van de huisarts.

Benzoylperoxide wordt meestal verkocht als gel. Het helpt bij rode puistjes en gele puskopjes. Het gaat verdikking van de opperlaag van de huid tegen, het remt ontstekingen en doodt bacteriën.

Je gebruikt deze gel één keer per dag in de avond, voor je naar bed gaat. Als je een gevoelige of donkergekleurde huid hebt, is het beter om in het begin de gel om de dag te gebruiken. Was je huid met lauw water en breng de gel dun aan. Was de gel er de volgende ochtend weer af. Je huid kan in het begin rood, branderig of schilferig worden. Na een paar weken zal je pas verbetering zien. Stop dus niet te snel als je denkt dat het niet werkt. Gebruik de gel minimaal 6 weken.

De gel heeft een blekende werking. Zorg dus dat het niet in de buurt komt bij je haar, textiel, kleding, metaal, brillen en sieraden.

Als blijkt dat benzoylperoxide niet voldoende werkt, kan de huisarts wellicht andere, sterkere middelen tegen acné voorschrijven. Maak hiervoor een afspraak voor het spreekuur.

Wanneer moet ik naar de dokter?

Acné gaat vanzelf over, dus je hoeft hiervoor meestal niet naar de huisarts.

Als je benzoylperoxide gebruikt, is het goed om na vier tot zes weken te beoordelen of het voldoende heeft gewerkt. Als dat niet het geval is, kun je met je huisarts overleggen of je een ander, sterker middel voorgeschreven kan krijgen. Als dit na een aantal maanden ook niet voldoende helpt, is het soms nodig om doorgestuurd te worden naar de dermatoloog.

Als je onzeker, somber of ongelukkig wordt door je acné, kun je altijd  terecht bij je huisarts. Maak hiervoor een afspraak tijdens het spreekuur.

Heb je veel last van puistjes of heb je hier littekens door gekregen? Dan kan een behandeling door de schoonheidsspecialiste helpen om je acné minder zichtbaar te maken. In het uiterste geval kan je bij blijvende littekens een laserbehandeling laten verrichten door een huidarts of huidtherapeut. Deze behandeling wordt meestal niet vergoed door je zorgverzekeraar.