Liesbreuk

Een liesbreuk (hernia inguinalis) is een uitstulping die ontstaat door een zwakke plek in de buikwand ter hoogte van de lies. Deze zwakke plek heet een “breukpoort” en de uitstulping heet een “breukzak”. De buikwand bestaat uit spieren, peesbladen, onderhuids vetweefsel en de huid. Door de zwakke plek kan een stukje buikvlies en soms ook een stukje darm tussen de spierlagen uitpuilen. 

De zwakke plek in de buikwand kan aangeboren zijn, of veroorzaakt worden door druk of spanning op de buikwand in combinatie met verzwakking van spieren en bindweefsel. Dit kan bijvoorbeeld komen door roken, veel hoesten, langdurige verstopping (obstipatie), overgewicht of lichamelijk werk waarbij vaak zware dingen getild worden.  Een liesbreuk komt vooral voor bij mannen (1 op de 4 gevallen). Vrouwen krijgen minder vaak een liesbreuk. Een enkele keer komt het voor dat een liesbreuk beklemd raakt. Er zit dan een stukje darm of vet vast in de opening of zwakke plek tussen de spieren van de buikwand en kan niet meer terug. Dit wordt een “beklemde liesbreuk” genoemd. Je hebt dan veel pijn en moet meestal direct geopereerd worden. Dit komt gelukkig niet veel voor, hooguit bij 3 op de 100 gevallen.

Meestal kan er met lichamelijk onderzoek aan de lies worden vastgesteld of er sprake is van een liesbreuk. Er kan ook gevraagd worden om op de hand te blazen als je staat; door het blazen is de uitstulping beter zichtbaar. Heel soms is er twijfel of er een liesbreuk is, bijvoorbeeld als de zwelling net boven of onder de lies zit, bij wisselende aanwezigheid van de zwelling of als de zwelling niet voelbaar is bij lichamelijk onderzoek. Alleen dan wordt er een echo van de lies gemaakt. 

Oorzaken & symptomen van een liesbreuk

Als je een liesbreuk hebt, kunnen één of meer van de volgende klachten voorkomen:

• Zwelling (bult) in de lies, beter zichtbaar bij staan, hoesten of persen. Deze zwelling kan langzaam groter worden en gaat nooit vanzelf helemaal weg. Als je veel buikvet hebt, is de liesbreuk minder goed te zien. 
• Stekend, branderig gevoel, het gevoel dat er iets in de weg zit in de lies. 
• Pijn; deze pijn in de lies kan er ook zijn zonder dat de zwelling opvalt. Dit komt vaker voor bij vrouwen. 

Behandeling van een liesbreuk

Een liesbreuk geneest nooit vanzelf. Toch is het meestal niet nodig om een liesbreuk te laten opereren, zeker niet als de zwelling gemakkelijk terug te duwen is en je er weinig last van hebt. Er is dan maar een erg kleine kans dat er een “beklemde liesbreuk” (zie boven) ontstaat, die wel geopereerd zou moeten worden. Met een liesbreuk kun je in principe alle activiteiten gewoon blijven doen. Vaak wordt een liesbreuk in de loop van de tijd echter steeds groter en ontstaan er meer klachten. Daarom kan na een tijd soms wel een operatie nodig zijn. 

Veel gestelde vragen

Wat kan ik doen om mijn klachten te verminderen? 

Voorkom dat de druk op de onderbuik toeneemt. Dit kun je doen door: 

• Stoppen met roken.
• Zorgen voor een gemakkelijke stoelgang zodat je niet hoeft te persen als je op het toilet zit voor ontlasting.
• Zorgen voor een gezond gewicht; eet gezond en vezelrijk (veel volkoren producten, fruit en groenten)
• Ruim anderhalve liter vocht per dag te drinken
• Zorgen dat je genoeg beweegt (minimaal een half uur per dag, bijvoorbeeld wandelen of fietsen)
• Activiteiten te vermijden die klachten geven, zoals zwaar tillen
• Het dragen van een “breukband” (helpt niet voor iedereen)

Waarom wordt een liesbreuk niet meteen geopereerd, als deze in de loop van de tijd toch vaak groter wordt en dus waarschijnlijk meer klachten gaat geven? 

Iedere operatie brengt een risico op complicaties met zich mee, zoals een nabloeding, een ontsteking of juist méér pijn. Daarom wordt er niet geopereerd als het niet per se nodig is. 

Wanneer moet je contact opnemen?

Neem contact op met de huisarts als: 

• Je steeds meer pijn krijgt in je lies. 
• Het lastiger wordt om de zwelling terug te duwen. 
• De zwelling steeds groter wordt, meer gaat uitpuilen, of bij mannen tot in de balzak doorschuift. 

Neem meteen contact op als je klachten hebt die mogelijk komen door een beklemde liesbreuk:  

• De zwelling doet ineens ontzettend veel pijn (soms in combinatie met misselijkheid, braken, zweten). 
• De liesbreuk is helemaal niet meer terug te duwen. 

Voor meer informatie over een liesbreuk kunt u terecht op thuisarts.nl