Ik heb paniekaanvallen

Door spanning, stress of angst kan je een paniekaanval krijgen. Zo’n aanval gaat altijd weer over, maar kan wel heftig voelen. Wat je zelf kan doen tegen paniekaanvallen, lees je hier.

Wat is een paniekaanval?

Bij spanning, stress of angst kan je lichamelijke klachten krijgen. Je lichaam maakt dan namelijk extra adrenaline aan. Hierdoor ben je goed voorbereid om snel te reageren op mogelijk gevaar.

Hier kun je last van hebben tijdens een paniekaanval:

  • Snellere ademhaling
  • Kortademigheid / een benauwd gevoel
  • Snellere hartslag
  • Gejaagd gevoel
  • Licht gevoel in je hoofd
  • Trillen of zweten

Paniekaanvallen duren soms langer of komen frequenter

Soms kunnen deze klachten lang duren of ze worden steeds erger:

  • Je hart gaat steeds sneller kloppen
  • Je krijg je ademhaling niet onder controle
  • Je wordt duizelig

Het voelt dan alsof je lichaam het niet meer aan kan. Je angst wordt hierdoor nog groter en je raakt in paniek. Je weet dan niet meer wat je moet doen.

Nadenken lukt dan ook niet meer goed. Het liefst wil je weglopen, huilen of schreeuwen.

Als je hier last van krijgt, noemen we dat een paniekaanval. Dit kan een paar minuten tot wel anderhalf uur duren.

Hoe ontstaan paniekaanvallen?

Paniekaanvallen kunnen ontstaan in verschillende situaties. Bijvoorbeeld:

  • Je schrikt erg door een gevaarlijke of angstige situatie.
  • Je hebt steeds het gevoel dat je in gevaar bent, ook al is dat niet zo.
  • Je vindt iets spannend en je merkt dit aan je lichaam: je gaat sneller ademhalen, je hart gaat sneller kloppen en je begint te zweten. Door deze klachten denk je dat je een ernstige ziekte hebt of dat je een hartaanval krijgt, terwijl dat niet zo is. Hierdoor word je nog banger en worden je klachten steeds erger.

Verhoogde kans op paniekaanvallen

Je hebt een grotere kans op een paniekaanval bij:

  • Stress
  • Moeheid
  • Familieleden die ook wel eens last van paniekaanvallen hebben
  • Als je veel cafeïne, alcohol, drugs of energiedrank gebruikt

Als je 1 keer een paniekaanval hebt gehad, kan je bang zijn dat het opnieuw gaat gebeuren. Dit kan weer extra spanning geven, waardoor je juist een nieuwe paniekaanval krijgt.

Wat merk je van een paniekaanval?

Bij een paniekaanval kan je veel verschillende klachten merken. Sommige mensen hebben maar een paar klachten. Andere mensen hebben er juist heel veel tegelijk. De klachten die het meest voorkomen zijn:

  • Zweten
  • Duizeligheid
  • Snelle hartslag
  • Snel ademhalen
  • Benauwdheid
  • Trillen
  • Tintelingen in handen, voeten of rond de mond
  • Misselijkheid
  • Een droge mond
  • Het gevoel dat je omgeving er anders uitziet
  • Het gevoel dat je de controle over jezelf verliest

Als je paniekaanval voorbij is, kan je nog natrillen of gaan huilen.

Wat te doen als je last hebt van een paniekaanval

Wat kun je zelf doen bij een paniekaanval?

Er zijn een paar dingen die je kan doen als je een paniekaanval voelt aankomen:

  • Probeer rustig adem te halen

    • Adem rustig in door je neus voor 3 seconden, en daarna uit door je mond voor 6 seconden.
    • Een makkelijk trucje om hierbij te onthouden, is dat je kan doen alsof je iets heel lekkers ruikt.
    • Doe dit minimaal 5 keer rustig achter elkaar.

  • Verleg je aandacht.

    Doe iets waardoor je minder op je ademhaling of hartslag gaat letten. Bijvoorbeeld:

    • Water drinken
    • Even buiten een rondje lopen
    • Hardop iets voorlezen
    • Met iemand praten
    • Iets actiefs doen, bijvoorbeeld fietsen, rennen, of wandelen

  • Raak niet ontmoedigd

    Onthoud en zeg tegen jezelf dat een paniek aanval altijd vanzelf weer over gaat. Soms duurt het een paar minuten en soms helaas wel anderhalf uur.

Als je vaker een paniekaanval hebt, helpt het om te weten dat de dingen die je aan je lichaam merkt geen kwaad kunnen. Je bent niet in gevaar. Je snelle ademhaling en hartslag gaan altijd vanzelf weer over. Probeer jezelf zoveel mogelijk gerust te stellen en vraag mensen in je omgeving om dit ook te doen.

Hoe ga je om met regelmatige paniekaanvallen?

Paniekaanvallen gaan altijd vanzelf over. Sommige mensen krijgen maar één keer in hun leven een paniekaanval en daarna nooit meer. Andere mensen krijgen het vaker.

Als je een paniekaanval hebt gehad, probeer dan te bedenken waardoor dat kwam.

  • Wat was de situatie die jou paniek gaf?
  • Was deze situatie echt acuut bedreigend, of was je vooral bang voor wat misschien zou gaan komen?
  • Heb je vaker last van stress en spanningen?
  • Zijn er bepaalde situaties die jou meer spanningen geven?

Schrijf eens op welke situaties jou angstig maken en welke lichamelijke klachten je dan krijgt.

Na een paniekaanval kan je soms bang zijn dat je er weer een krijgt. Door die angst ga je misschien sommige dingen niet meer doen, zoals boodschappen of naar een festival. Als dit het geval is, ga dan naar je huisarts om dit te bespreken.

Ook als je vaker paniekaanvallen hebt, is het verstandig om een afspraak met je huisarts te maken. Als je al hebt opgeschreven waardoor je in paniek raakt, neem deze aantekeningen dan mee. Samen ga je kijken of er misschien sprake is van een paniekstoornis en wat je er aan kan doen.

Wanneer moet ik naar de dokter?

Neem contact op met je huisarts in de volgende gevallen:

  • Je voelt druk of pijn op je borst en dit gaat niet weg als je rustig gaat zitten of liggen.
  • Je voelt je kortademig en denkt dat het niet door een paniekaanval komt.
  • Als je de adviezen bij een paniekaanval hebt geprobeerd, maar ze helpen niet.

Geschreven door Oscar – webredacteur bij Fonkelzorg

Nagekeken door Felicia – huisarts bij Fonkelzorg

We hopen dat je na het lezen van dit artikel wijzer bent geworden over paniekaanvallen. Ben je op zoek naar een huisarts? Dan kun je je inschrijven bij een van onze Fonkelzorg praktijken. Registratie is snel, gemakkelijk en gratis. Je bent van harte welkom!

Lees ook onze andere artikelen!