Forensisch arts na overlijden
Soms is het nodig dat er een forensisch arts wordt ingeschakeld als iemand overlijdt. Dit kan misschien vragen bij je oproepen. In dit artikel leggen we uit waarom dit gebeurt en wat dit voor jou betekent.
Wat is een forensisch arts?
Een forensisch arts is een arts die na de geneeskundeopleiding nog een opleiding heeft gedaan in de forensische geneeskunde. In deze opleiding leren ze hoe vast te stellen aan welke medische of niet-medische oorzaak iemand is overleden. Ook leren ze om nauwkeurig letsels in kaart te brengen van slachtoffers van misdrijven of ongevallen. Ook worden ze ingezet bij gezondheidsproblemen van verdachten en daders, bijvoorbeeld op het politiebureau of in de gevangenis. Ze ondersteunen dus politie en justitie om tot een goed oordeel te komen van wat er met iemand is gebeurd.
Waarom komt er een forensisch arts bij het overlijden?
Als er vanuit de huisartsenpraktijk een forensisch arts ingeschakeld moet worden, gebeurt dit meestal na één van de volgende situaties:
- Na een euthanasie
- Als er sprake is van een onverwacht overlijden zonder duidelijke medische oorzaak
- Als iemand overlijdt na een ongeval in de thuissituatie of in de directe omgeving, zoals bijvoorbeeld na een val in huis.
- Het overlijden na een ongeval in de thuissituatie is vaak het geval bij kwetsbare ouderen.
- Dit geldt ook als iemand pas enkele dagen, weken of maanden later komt te overlijden aan de gevolgen van dit ongeval.
In al deze situaties is er (mogelijk) sprake van een niet-natuurlijke dood. De forensisch arts onderzoekt de oorzaak en omstandigheden van het overlijden. Dit is een normale procedure bij een (mogelijke) niet-natuurlijke dood, of als er twijfel is over de doodsoorzaak.
Wat doet de forensisch arts na het overlijden?
De forensisch arts bekijkt de situatie, gegevens over de medische voorgeschiedenis, praat met de betrokkenen en onderzoekt de overledene. Soms is het nodig dat er nog aanvullend onderzoek wordt gedaan. De forensisch arts beoordeelt vervolgens of er sprake is van verwijtbare of vermijdbare oorzaken van het overlijden. Aan de hand van dit rapport beslissen politie en justitie of een strafrechtelijk onderzoek moet worden gestart.
Deze stappen zal een forensisch arts doorlopen
Bij aankomst op de plaats van het overlijden doet de forensisch arts een eerste beoordeling. Hij of zij bekijkt de situatie en omstandigheden waaronder het lichaam is aangetroffen.
Inzicht in de medische voorgeschiedenis kan essentieel zijn om de doodsoorzaak vast te stellen. De arts zal mogelijk medische dossiers opvragen of met behandelende artsen praten.
De arts kan gesprekken voeren met familieleden, getuigen of anderen die meer informatie kunnen geven over de omstandigheden rondom het overlijden.
Daarna zal een lichamelijk onderzoek plaatsvinden. Vaak zal dit bestaan uit een externe inspectie van het lichaam. Soms is een inwendig onderzoek nodig. Hierbij wordt gekeken naar tekenen van letsel, ziekte of andere factoren die kunnen bijdragen aan het overlijden.
Afhankelijk van de bevindingen kan de forensisch arts besluiten tot aanvullend onderzoek, zoals toxicologisch onderzoek (bij vermoeden van vergiftiging of druggebruik) of histologisch onderzoek (onderzoek van weefsel onder de microscoop).
Op basis van alle verzamelde informatie stelt de forensisch arts een rapport op. Hierin wordt aangegeven of er sprake is van een natuurlijke of niet-natuurlijke dood en of er verwijtbare of vermijdbare oorzaken zijn voor het overlijden.
Hoewel de primaire rol van de forensisch arts is gericht op het onderzoek, kan hij of zij ook een rol spelen in de nazorg, vooral als familieleden vragen hebben over de doodsoorzaak en het verloop van het onderzoek.
Wat betekent dit voor naasten?
Er zijn een aantal dingen waar je als naaste rekening mee moet houden als er een forensisch onderzoek plaats moet vinden.
- Je mag het lichaam van de overledene pas verplaatsen na akkoord van de forensisch arts
Het is belangrijk dat het lichaam zoveel mogelijk in dezelfde positie blijft liggen als waarin de overledene is aangetroffen. Zo kan het onderzoek het beste worden uitgevoerd. - De forensisch arts stelt mogelijk vragen aan je
Je kan vragen krijgen over wat er in jouw beleving gebeurd is. Tijdens het lichamelijk onderzoek kan de forensisch arts je vragen de kamer even te verlaten. - Je mag de uitvaart pas regelen na toestemming van de forensisch arts.
Pas na toestemming van de forensisch arts mag je de uitvaartondernemer bellen om het lichaam van je naaste te verzorgen en op te laten halen. Hierbij moet je er, afhankelijk van de situatie, rekening mee houden dat het misschien even kan duren voordat dit geregeld mag worden.
Verwijtbare of vermijdbare zaken
Als er geen sprake is van verwijtbare of vermijdbare doodsoorzaken, neemt de forensisch arts contact op met de officier van justitie. Die geeft dan het lichaam van de overledene officieel ‘vrij’. Hierna mag je de uitvaartondernemer bellen om de verdere zaken rondom het overlijden te gaan regelen.
De forensisch arts laat altijd een brief achter voor de uitvaartondernemer en de gemeente. Bij een niet-natuurlijke dood moet de gemeente volgens de wet namelijk de akte van overlijden afgeven en toestemming verlenen voor de uitvaart.
Als er wel sprake is van een verwijtbare of vermijdbare oorzaak, informeert de forensisch arts de betrokkenen ter plaatse over de vervolgstappen.
Kijk voor meer informatie op de website van de GGD.
Geschreven door Oscar – webredacteur bij Fonkelzorg
Nagekeken door Felicia – huisarts bij Fonkelzorg
We hopen dat je na het lezen van dit artikel wijzer bent geworden over de rol van een forensisch arts bij overlijden. Ben je op zoek naar een huisarts? Dan kun je je inschrijven bij een van onze Fonkelzorg praktijken. Registratie is snel, gemakkelijk en gratis. Je bent van harte welkom!
Lees ook onze andere artikelen!
