Waarom plast mijn kind in bed?

Bedplassen komt voor bij veel kinderen. Dit doen ze niet expres. Maar waarom gebeurt het zo vaak?

Wat is bedplassen?

Veel kinderen plassen in hun bed. Meestal stopt dit als ze ongeveer 5 jaar oud zijn. Toch zijn er ook veel oudere kinderen die nog steeds in hun bed plassen. Bedplassen komt vaker voor bij jongens dan bij meisjes. Heel erg vervelend, maar dit doen ze niet expres. Hieronder gaan we dieper in op de oorzaken en wat je ertegen kunt doen.

Waardoor komt bedplassen?

Kinderen die bedplassen, merken tijdens het slapen niet wanneer hun blaas vol is. Dit komt doordat de blaas ’s nachts geen goed seintje afgeeft dat ze moeten plassen.

Verder is het goed om te weten dat bedplassen erfelijk is. Grote kans dus dat een kind in bed plast als één of beide ouders dit op jonge leeftijd ook deden. Vaak wordt er gedacht dat bedplassen komt door overmatig drinken of een (te) diepe slaap. Dit is niet het geval.

Hoe leren kinderen om hun plas op te houden?

Om te stoppen met bedplassen, moet je kind onbewust zijn of haar plas kunnen ophouden. Hiervoor is een goede samenwerking nodig tussen de hersenen, zenuwen, blaas en spieren. Best ingewikkeld dus!

Vanaf tweejarige leeftijd leren de meeste kinderen een volle blaas signaleren. Ze leren dan ook hoe ze bewust kunnen plassen. Dit betekent dat de hersenen en zenuwen zich ver genoeg hebben ontwikkeld hebben om dit te constateren. Hierdoor kunnen kinderen leren om hun plas beter op te houden. Meestal lukt dit pas écht goed als kinderen ongeveer 4 jaar oud zijn. Er is namelijk controle over de spieren van de bekkenbodem nodig om hun plas bewust in de blaas te kunnen houden.

Wat kun je doen om je kind niet meer te laten bedplassen?

De meningen over wat wel en niet helpt loopt vaak uiteen. Hieronder geven we een aantal adviezen over wat je wél en beter niet kunt doen om je kind te helpen.

• Laat je kind plassen vóór het slapengaan. Als dat niet lukt, is dat niet erg. Het is vooral belangrijk dat je kind de kans krijgt om naar de wc te gaan
• Leg een plastic zeil onder het laken om het matras te beschermen tegen plasongelukjes
• Leg duidelijk aan je kind uit dat het bed droog moet blijven. Soms is dat niet duidelijk voor je kind, dus kan dit al onbewust helpen
• Als je kind alsnog in bed plast, zeg dan dat je dat jammer vindt. Straf je kind niet; kinderen plassen niet expres in hun bed. Maar zeg ook niet dat het niet erg is, als je dat niet meent
• Als je kind niet in bed heeft geplast, zeg dan ’s ochtends dat het heel goed is dat het bed droog is gebleven
• Geef je kind positieve aandacht. Dit kan bijvoorbeeld zijn dat je elke dag een verhaaltje voorleest voordat je kind gaat slapen
• Als je kind een luier draagt en deze een paar nachten achter elkaar droog blijft, kan je je kind zonder luier laten slapen. Hierdoor merkt je kind sneller wanneer hij of zij plast. Als tussenoplossing zou je je kind ook een onderbroekje aan kunnen doen, met daar overheen een luier. Je kind voelt dan wel dat hij of zij plast, maar je hoeft niet het hele bed te verschonen
• Vanaf 6 jaar is het beter om je kind geen luier meer te laten dragen. De hersenen, zenuwen en spieren moeten dan ontwikkeld genoeg zijn om bewuste controle te hebben over het plassen
• Laat je kind zelf zien wat de gevolgen zijn van bedplassen; laat bijvoorbeeld je kind helpen met het bed verschonen
• Laat je kind gerust iets drinken als hij/zij daar om vraagt. Dit maakt namelijk niet uit voor de kans op bedplassen

Hoe kan mijn kind stoppen met bedplassen?

Soms stopt het plassen niet met de bovenstaande adviezen. Er zijn dan nog andere manieren om het bedplassen te verminderen, welke we hieronder op een rij hebben gezet.

• Voordat je zelf naar bed gaat, maak je je kind wakker om naar de wc te gaan. Dit is vooral effectief voor kinderen tot 6 jaar
• Gebruik een kalender: bij elke droge nacht kan je je kind een sticker laten plakken. Deze manier van belonen is vooral geschikt voor kinderen tot 8 jaar
• Je kan deze kalender ook gebruiken door je kind een beloning te geven als hij/zij een door jezelf gekozen aantal stickers heeft verdiend. Deze beloning hoeft zeker geen cadeautje te zijn; het kan ook in de vorm van een leuke activiteit die je thuis samen met je kind kan doen. Dit werkt goed voor kinderen tot 12 jaar
• Een plaswekker is speciaal gemaakt voor bedplassers vanaf ongeveer 6 jaar. Je kind krijgt hierbij een speciaal broekje dat verbonden is met een wekker. Zodra dit speciale broekje een klein beetje nat wordt, gaat de wekker af. Je kind wordt dan meteen wakker en kan dan snel naar de wc gaan om verder te plassen
• De plaswekker is ook te combineren met de (belonings)kalender

Wel is het belangrijk dat je kind overdag goed drinkt en normaal plast en poept. Als er overdag ook problemen zijn met plassen en poepen, is het verstandig om dit eerst te behandelen. Vraag hiervoor advies aan je huisarts of aan het consultatiebureau (de GGD).

Als je kind overdag vaak moet plassen (meer dan 8 keer), kun je blaastraining doen om je kind te leren zijn of haar plas langer op te houden. Het nadeel hiervan is dat het 1 tot 2 uur per dag van je tijd kan kosten. Daarnaast is het (nog) niet helemaal duidelijk of het ook echt goed werkt bij kinderen. Voor vragen of advies over blaastraining kun je ook je huisarts of het consultatiebureau (de GGD) bellen.

Veelgestelde vragen

Kun je hiervoor medicijnen gebruiken?

Het gebruik van medicijnen wordt niet aangeraden bij bedplassen; ze lossen namelijk het probleem niet helemaal op. Medicijnen maken het bedplassen vanaf een bepaalde leeftijd soms wel minder, maar lossen het vaak niet helemaal op. Zodra je kind stopt met de medicijnen, kan het bedplassen weer terugkomen. Ook hebben deze medicijnen vaak vervelende bijwerkingen. Voor (jonge) kinderen zijn ze dus niet geschikt.

Wanneer moet ik naar de dokter?

Voor vragen en advies kun je altijd je huisarts of het consultatiebureau (de GGD) raadplegen.

Ook kan je met je huisarts bespreken hoe je de genoemde adviezen het best kan opvolgen. Nadat je een aanpak tegen bedplassen gekozen hebt, probeer je deze manier een paar maanden vol te houden.

Als dit niet werkt, is het raadzaam om met je huisarts een andere manier te bespreken. Normaal gaat bedplassen vanzelf over, dus afwachten is vaak ook een oplossing.

Is je kind ouder dan 9 jaar en helpen de adviezen nog steeds niet? Dan adviseren we om een verwijzing bij de huisarts aan te vragen voor een kinderarts of jeugdarts.