Wat kan ik doen bij acute diarree?

Diarree komt vaak voor. We maken onderscheid tussen acute en chronische diarree. Acute diarree wordt meestal veroorzaakt door een virus. Wat kun je doen als je acute diarree hebt? En kan je het voorkomen?

Wat is diarree?

Diarree is dunne en waterige poep. Soms wordt het ook wel buikloop genoemd. Er wordt pas gesproken over diarree als je meerdere keren per dag (dunne) ontlasting hebt. Als je poep dus alleen dunner is dan normaal, betekent dat niet meteen dat je ook diarree hebt.

Waardoor ontstaat acute diarree?

Acute diarree wordt meestal veroorzaakt door een virus, bacterie of parasiet die via je mond in je darmen komt. Het komt het vaakst voor bij buikgriep en soms ook na het eten van bedorven voedsel.

Bij buikgriep komt de diarree door een virus. Je kan dit virus krijgen via poep, braaksel of speeksel van andere mensen, bijvoorbeeld als je naar dezelfde WC bent gegaan en daarna niet goed je handen hebt gewassen met water en zeep, of na het drinken uit hetzelfde glas als iemand anders die het virus bij zich draagt. Je kan het ook krijgen via de lucht, bijvoorbeeld doordat iemand die het virus heeft bij je in de buurt moet hoesten of niezen.

In bedorven voedsel zitten soms bacteriën die diarree kunnen veroorzaken. Dit gebeurt meestal na het eten van kip of vlees wat niet helemaal gaar is, na het eten van voedsel dat te lang bewaard is, of na het drinken van onzuiver water (dit komt in het buitenland voor).

Als het virus, de bacterie of de parasiet in je darmen komt, kan het daar een ontsteking veroorzaken. Hierdoor kan de darm minder vocht opnemen, waardoor er te veel vocht in de darm blijft zitten. Hierdoor wordt je poep dun en waterig.

Andere oorzaken

Diarree komt soms ook door een andere oorzaak. Dit is vaak het geval als je een paar weken achter elkaar diarree hebt. We spreken dan over chronische diarree. Het kan dan komen door:

• Het drinken van teveel zoete dranken zoals appelsap of light-dranken
• Gebruik van medicijnen zoals antibiotica
• Een gevoelige (prikkelbare) darm
• Een ziekte waarbij de darmen ontstoken kunnen raken

Diarree door deze oorzaken is niet besmettelijk.

Symptomen van diarree

Bij acute diarree zijn er verschillende klachten of symptomen die je zou kunnen herkennen:

• Buikpijn (dit kan de hele tijd zijn of juist opkomende en afnemende krampen)
• Misselijkheid en / of overgeven
• Jezelf moe en slap voelen
• Koorts
• Hoofdpijn

Je verliest veel vocht bij diarree, vooral als je erbij moet overgeven, koorts hebt, of als het heel warm is. Vooral ouderen boven de 70 jaar en kinderen onder de 2 jaar hebben hierdoor een grotere kans op uitdroging.

Uitdroging kun je herkennen aan:

• Je plast weinig of niet
• Je urine is donker
• Je hebt een droge mond
• Je voelt je slap
• Je voelt je duizelig

In ernstige gevallen kun je ook last hebben van:

• Je raakt in de war
• Je ademhaling is sneller
• Je hartslag gaat sneller
• Je armen en benen worden koud

Herken je klachten van uitdroging? Zorg dan dat je voldoende water drinkt en neem contact op met je huisarts.

Wat kun je zelf doen bij acute diarree?

Er zijn veel adviezen die je kan opvolgen als je diarree hebt.

Voedsel

• Zorg ervoor dat je extra veel drinkt om niet uit te drogen; ongeveer 2 tot 3 liter per dag. Doe dit vooral als je meerdere keren per dag diarree hebt of als je naast de diarree ook moet overgeven en / of koorts hebt
• Drink geen frisdrank of energiedrank
• Als je naast de diarree ook moet overgeven, zorg dan dat je vaker drinkt en kleine beetjes per keer, zodat je toch wat vocht binnen kan houden (bijvoorbeeld elke 10 minuten 2 slokken)
• Je hoeft jezelf niet te dwingen om te eten als je geen trek hebt; je kan best een tijdje zonder eten. Zodra je weer trek hebt, kun je weer normaal gaan eten
• Je hoeft geen speciaal dieet te volgen; eet waar je zin in hebt
• Als je veel last van buikkrampen hebt, is het beter om kleine beetjes tegelijk te eten en te drinken
• Drink geen zoete dranken bij langdurigere diarree (dus geen appelsap, melk of light-dranken). Hier kunnen je darmen dan namelijk minder goed tegen

Koorts

• Zorg ervoor dat je veel probeert te slapen en uit te rusten als je naast de diarree ook koorts hebt

Voorkomen van besmetting

• Was nog vaker dan normaal je handen met water en zeep en droog ze daarna goed af. Doe dit zéker elke keer nadat je naar de WC bent geweest en voordat je eten klaarmaakt
• Was borden, glazen en bestek goed af als je ze hebt gebruikt en deel ze niet met anderen
• Zorg dat de mensen om je heen dezelfde maatregelen nemen, zodat zij niet ook besmet kunnen worden

Medicijnen bij diarree

Acute diarree gaat meestal snel vanzelf weer over. Medicijnen zijn dus bijna nooit nodig. Toch kan het soms zijn dat je medicijnen zou willen gebruiken. Er zijn er twee die je in dat geval veilig zou kunnen nemen.

1. Medicijnen tegen uitdroging

Bij heftige diarree kun je ORS gebruiken, zodat je niet uitdroogt. Dit is een drankje met speciale suikers en zouten die je lichaam nodig heeft om vocht beter op te nemen en vast te houden.

Neem dit alleen als je een grotere kans op uitdroging hebt of al uitgedroogd bent. Bijvoorbeeld:

• Als je (meer dan) 6 keer per dag diarree hebt
• Als je (meer dan) 4 keer per dag moet overgeven
• Als je te veel vocht verliest door diarree en / of braken en je daarbij niet genoeg extra kan drinken
• Als je ouder dan 70 jaar bent

ORS is te koop zonder recept bij de apotheek of drogist. Voor kinderen is er een speciale uitvoering.

Bij gebruik van ORS mag je alles eten en drinken, behalve frisdranken en energiedranken.

2. Medicijnen als ‘stopmiddel’

Als je op reis gaat of voor een langere tijd niet naar de WC kan, kun je Loperamide gebruiken. Dit is een soort ‘stopmiddel’ dat ervoor zorgt dat je minder vaak moet poepen.

Loperamide zorgt er niet voor dat je sneller beter wordt! Meestal duurt de diarree in totaal juist langer, omdat het virus, de bacterie of de parasiet die het veroorzaakt toch uit je lichaam zal moeten komen om de diarree te laten overgaan. Een bijwerking van Loperamide is daarnaast dat het soms kan zorgen voor verstopping. Neem het dus alleen als het echt niet anders kan!

Loperamide is zonder recept te koop bij de apotheek of drogist. Je mag het maximaal twee dagen nemen.

Gebruik Loperamide niet:

• Als je koorts hebt
• Als er bloed bij je diarree zit
• Als je zwanger bent
• Als je borstvoeding geeft
• Bij kinderen jonger dan 8 jaar

Veelgestelde vragen bij diarree

Hoe voorkom ik diarree?

Voorkomen is natuurlijk altijd beter dan genezen. Er zijn verschillende adviezen waarmee je diarree zou kunnen voorkomen:

• Bewaar resten van voedsel altijd in de koelkast en niet langer dan twee dagen
• Bewaar geen resten van afhaalmaaltijden
• Gebruik elke dag een schone vaatdoek
• Gebruik altijd schone messen en snijplanken
• Was regelmatig je handen met water en zeep, en droog ze daarna goed af. Doe dit zéker altijd als je naar de WC bent geweest, vóór het koken en na het aanraken van rauw vlees of kip

Wanneer moet ik naar de dokter?

Bel altijd zo snel mogelijk de huisarts als je diarree hebt én één of meer van de volgende klachten:

• Je gaat je suf voelen
• Je raakt in de war
• Je hebt het gevoel dat je gaat flauwvallen

In de volgende gevallen is het ook slim om de huisarts te bellen:

• Je hebt langer dan 3 dagen 6 keer per dag diarree
• Je gebruikt plaspillen of medicijnen tegen hoge bloeddruk
• Je geeft vaak over
• Je hebt veel dorst
• Je hebt diabetes (suikerziekte)
• Je hebt één dag helemaal niet geplast
• Je hebt al een lange tijd buikpijn
• Er zit bloed of slijm bij je diarree
• Je diarree duurt langer dan 10 dagen

Bel ook de huisarts als je 70 jaar of ouder bent en last hebt van één of meer van de volgende klachten:

• Je hebt langer dan 1 dag diarree
• Je hebt koorts
• Je hebt langer dan 8 uur niet geplast

Zorg ook dat je de huisarts belt als je één of meer van de volgende medicijnen gebruikt terwijl je diarree hebt:

• Medicijnen tegen diabetes (suikerziekte)
• Bloedverdunners
• Medicijnen tegen epilepsie
• Medicijnen tegen angst en / of depressie (somberheid)
• Medicijnen voor je hart

De huisarts kan dan met je bespreken of het nodig is om (tijdelijk) iets in je medicijnen te veranderen of om verder onderzoek te doen.

Meer informatie over diarree vind je op Thuisarts.nl.