Ik heb het polycysteus-ovariumsyndroom (PCOS)
Bij PCOS heb je minder vaak een eisprong, waardoor je soms niet of moeilijker zwanger kan worden. In dit artikel lees je er alles over.
Wat is PCOS?
Bij het polycysteus-ovariumsyndroom, afgekort PCOS, zitten er blaasjes (cysten) op je eierstokken.
Normaal gesproken groeit er op een eierstok maar 1 blaasje met een eicel erin. Als de eicel uit dit blaasje komt, heet dat de eisprong.
Bij PCOS zitten er veel blaasjes op de eierstok, maar ze groeien niet goed genoeg. Er is dan geen eisprong, waardoor je ook niet ongesteld wordt.
Je eierstokken werken daarom minder goed en zijn vaak iets groter dan normaal. Ze maken ook te veel mannelijke hormonen (testosteron) aan.
Het is niet bekend hoe PCOS ontstaat. Wel weten we dat het in sommige families vaker voorkomt.
Wat merk je bij PCOS?
Bij PCOS kun je de volgende dingen merken:
- Je wordt niet of maar heel soms ongesteld.
- Daardoor weet je niet wanneer je eisprong komt; het is dus ook lastig om te weten wanneer je zwanger kan worden.
- Je krijgt meer haargroei op je kin, borsten of onderbuik.
- Je krijgt veel puistjes.
- Je hebt een verhoogde kans op overgewicht en diabetes.
Hoe wordt de diagnose PCOS gesteld?
Je huisarts zal een gedetailleerde medische geschiedenis afnemen, waarbij ze vragen stellen over je menstruatiepatroon, eventuele symptomen die je ervaart, gewichtsveranderingen en mogelijke gezondheidsproblemen in het verleden. Het is belangrijk om open en eerlijk te zijn bij het beantwoorden van deze vragen. Tijdens een lichamelijk onderzoek zal je huisarts letten op tekenen van PCOS, zoals overmatige haargroei, acne en huidveranderingen. Ook wordt je bloeddruk gemeten.
Er kunnen verschillende bloedonderzoeken worden uitgevoerd om bepaalde hormoonspiegels te controleren, zoals testosteron, luteïniserend hormoon (LH), follikelstimulerend hormoon (FSH), oestrogeen, progesteron en insuline. Ook kan een bloedtest worden uitgevoerd om andere aandoeningen uit te sluiten, zoals schildklierafwijkingen.
Een echografie van de eierstokken kan worden uitgevoerd om de grootte en structuur van de eierstokken te controleren. Dit kan helpen bij het identificeren van de aanwezigheid van cysten.
Wat zijn de risico’s van PCOS?
Diabetes
Meer dan de helft van de vrouwen met PCOS heeft overgewicht. Hierdoor kan je stofwisseling in de war raken, waardoor je diabetes (suikerziekte) kan krijgen.
Hoge bloeddruk, verhoogd cholesterolgehalte en hart- en vaatziekten
Als je overgewicht hebt in combinatie met meer mannelijk hormoon (testosteron) in je bloed en suikerziekte, heb je een hogere kans op een hoge bloeddruk, een verhoogd cholesterolgehalte en hart- en vaatziekten. Het is daarom belangrijk dat je zo gezond mogelijk probeert te leven.
Baarmoederkanker
Als je niet vaak of helemaal geen eisprong en dus weinig of geen menstruaties hebt, wordt het slijmvlies van je baarmoeder niet afgestoten. Hierdoor is de kans groter dat er in dit slijmvlies gezwellen kunnen komen. Hierdoor ontstaat een verhoogde kans op baarmoederkanker. Je kan deze kans kleiner maken door 3 tot 4 keer per jaar een menstruatie op te wekken met medicijnen die het hormoon progesteron bevatten. Een andere mogelijkheid is het slikken van de anticonceptiepil. Ook kan je een Mirena spiraal laten plaatsen. Daar zit ook progesteron in. Het slijmvlies van de baarmoeder blijft hierdoor mooi dun.
Wat kan je zelf doen bij PCOS?
- Ook als je geen of weinig menstruaties hebt, is het belangrijk om anticonceptie te gebruiken als je seks hebt en niet zwanger wil raken. Je kan namelijk niet voorspellen wanneer er toch een eisprong komt.
- Het kan langer duren voordat je zwanger wordt. Als je graag kinderen wil, is het daarom verstandig om niet te lang te wachten voordat je gaat proberen zwanger te raken.
- Als je last van puistjes hebt lees dan ons artikel over acné.
- Bij overgewicht kan een andere leefstijl helpen om een gezonder gewicht te krijgen. Een diëtist kan je hier mogelijk bij helpen.
Medicijnen bij klachten van PCOS
Het slikken van de anticonceptiepil kan vaak helpen om puistjes en overmatige haargroei minder te maken.
Als je zwanger wil worden, is het belangrijk dat je een eisprong hebt. Als dit niet vanzelf gaat, kunnen hormonen helpen. Hiervoor moet je naar de gynaecoloog in het ziekenhuis. Je kan hormoonpillen of injecties krijgen, die ervoor zorgen dat je toch een eisprong krijgt. Hierdoor wordt de kans op een zwangerschap.
Wanneer naar de dokter bij klachten van PCOS?
Neem altijd contact op met je huisarts in de volgende gevallen:
- Als je minder dan 8 menstruaties per jaar hebt.
- Als je langer dan één jaar niet ongesteld bent geweest en geen voorbehoedmiddelen met hormonen gebruikt.
- Als je last hebt van overmatige haargroei of veel puistjes.
- Als je hulp nodig hebt bij het kiezen van een voorbehoedmiddel.
- Als je een gezonder gewicht wil krijgen en daar hulp bij nodig hebt.
- Als je zwanger wil worden en weet dat je PCOS hebt.
Geschreven door Oscar – webredacteur bij Fonkelzorg
Nagekeken door Felicia – huisarts bij Fonkelzorg
We hopen dat je na het lezen van dit artikel wijzer bent geworden over PCOS. Ben je op zoek naar een huisarts? Dan kun je je inschrijven bij een van onze Fonkelzorg praktijken. Registratie is snel, gemakkelijk en gratis. Je bent van harte welkom!
Lees ook onze andere artikelen!
