Cholesterol, voeding & leefstijl

Goede voeding zorgt voor genoeg energie en voedingstoffen om het lichaam gezond en fit te houden. Hierdoor is er minder kans op ziekten, zoals diabetes mellitus (suikerziekte) en hart- en vaatziekten. Een gezonde leefstijl begint bij jezelf! Je bent zelf verantwoordelijk voor jouw eigen gezondheid en hebt zelf de touwtjes in handen. Je heeft maar één lichaam: zorg er goed voor!

Uitleg cholesterol

Cholesterol heeft iedereen nodig voor de opbouw van cellen en hormonen. Het is te verdelen in: HDL (= goed cholesterol) en LDL (= slecht cholesterol). Een teveel aan cholesterol plakt vast aan de wand van bloedvaten en kan na enige tijd schade veroorzaken aan de bloedvaten of zelfs slagaders helemaal afsluiten; dit kan een hart- of een herseninfarct veroorzaken. Punten die invloed hebben op het cholesterol:

• Voeding
• Alcohol
• Beweging
• Roken
• Stress
• Medicijnen

Wat is goede voeding?

Onverzadigd vet verlaagt het LDL-cholesterol. Onverzadigd vet past dus in een gezond eetpatroon. Onverzadigd vet zit bijvoorbeeld in:

• Vloeibare bak- en braadproducten / olijfolie
• Zachte margarine in een kuipje
• Vis
• Noten

Verzadigd vet verhoogt het LDL. Dit vet moet dus zo weinig mogelijk gegeten worden. Verzadigd vet zit bijvoorbeeld in:

• Harde boter
• Volle melkproducten
• Bewerkt vlees (bijvoorbeeld worst, paté, hamburger, gemarineerd vlees, rollade)
• Vet vlees (bijvoorbeeld speklap, gehakt, karbonade)
• Vette kaas (40+ of hoger)
• Koek / gebak, snoep en snacks

Er is een ezelsbruggetje bedacht om te onthouden welk vet vervangen moet worden: “Verzadigd vet is Verkeerd, Onverzadigd vet is Oké!”

Adviezen voor een goed cholesterol (HDL)

• Eet minimaal 250 gram groente en 2 stuks fruit per dag
• Eet minimaal 1x per week vette vis zoals zalm, haring of makreel
• Eet ongeveer 3 eieren per week
• Eet maximaal 6 gram zout per dag
• Drink geen ongefilterde koffie (espresso, Turkse koffie, oploskoffie)
• Drink zo min mogelijk (ge)zoete dranken, zoals sap en frisdrank
• Gemiddeld 1 alcoholische drank per dag en 2 dagen per week helemaal geen alcohol past bij een gezonde leefstijl. Alcohol verhoogt het LDL (= slecht cholesterol)

Beweging

Beweeg minimaal 30 minuten per dag; dit verhoogt het goede cholesterol. Tips om meer te bewegen:

• Doe (eventueel dagelijks) boodschappen met de fiets of te voet in plaats van met de auto.
• Neem zo veel mogelijk de fiets bij het maken van uitstapjes of naar het werk.
• Stap een halte eerder uit als je met de bus gaat, en loop de rest van het stuk naar de bestemming.
• Ga wandelen met een vriend(in) of buurtgenoot in plaats van koffie drinken op de bank.
• Beweeg je liever in jouw eigen huis? Er zijn verschillende beweegprogramma’s te vinden op televisie / internet.

Roken

Roken beschadigt de bloedvaten en verlaagt het HDL (= goed cholesterol). Probeer te stoppen met roken, eventueel met hulp van nicotinepleisters of medicijnen. De (praktijkondersteuner van de) huisarts kan je hierbij helpen.

Stress

Het hebben van spanning en stress zorgt vaak voor een ongezonde leefstijl. Door stress slaap je vaak slecht; dit kan, naast vermoeidheid, zorgen voor overgewicht, hoge bloeddruk, hartproblemen en stemmingswisselingen. Veel mensen hebben namelijk de neiging om bij stress meer ongezonde voeding (suikers) te gaan eten om snel weer energie te krijgen.

Medicijnen

Cholesterolverlagende medicijnen (statines) remmen de aanmaak van cholesterol en verlagen het LDL (= slecht cholesterol) met 25-45%. Deze medicijnen beschermen ook de binnenkant van de bloedvaten. Voor een goed resultaat is het nodig om cholesterolverlagers levenslang te slikken; ze werken niet als een kuur. Ieder medicijn kan bijwerkingen geven. Gelukkig heeft lang niet iedereen hier last van. Moet je cholesterolverlagende medicijnen slikken en heb je last van bijwerkingen? Bespreek dit dan met de praktijkondersteuner of de huisarts.

Er zijn verschillende hulpmiddelen om een goede leefstijl vol te houden, zoals beweeg- en voedingsapps, stappentellers op je mobiele telefoon of sporthorloges.