Wat kan ik doen tegen een koortslip?
Een koortslip is erg besmettelijk. Veel mensen hebben er wel eens last van. In dit artikel lees je wat je kan doen om verspreiding zo veel mogelijk te voorkomen en ze zorgen dat je zelf zo min mogelijk hinder ondervindt.
Wat is een koortslip?
Bij een koortslip heb je pijnlijke of jeukende blaasjes op of rond je lip. Een koortslip komt vaak voor. Een derde van alle mensen heeft er wel eens last van. Als je eenmaal ooit een koortslip hebt gehad, komt deze meestal vaker terug op (ongeveer) dezelfde plek. Dit wordt ook wel koortsuitslag of herpes labialis genoemd.
Hoe ontstaat een koortslip?
Een koortslip wordt veroorzaakt door het herpesvirus. Dit virus zit in het vocht van de blaasjes. Het virus kan zich verspreiden via je handen, door te knuffelen of te kussen. Je kan het virus ook krijgen door gebruik van voorwerpen van iemand die een koortslip heeft, bijvoorbeeld bestek, glazen, tandenborstel, handdoek of lippenbalsem.
Vaak krijg je het koortslip virus al als je nog een kleuter bent. Meestal merk je daar dan niks van. Soms kan deze eerste infectie wel al klachten geven:
- Koorts
- Ontsteking van de mond
- Ontsteking van de tong
- Keelpijn
- Opgezette klieren in de hals
Het kan ook zijn dat je het virus hebt, maar nooit een koortslip krijgt. Als je het virus eenmaal hebt gekregen, blijft het voor de rest van je leven in je lichaam. Het blijft namelijk zitten in je zenuwcellen, maar het is daar niet actief.
Het virus kan opnieuw actief worden door verschillende dingen:
- Koorts
- Zonlicht
- Een operatie
- Verkoudheid
- Keelontsteking
- Medicijnen die je afweer verminderen
- Stress
- Vermoeidheid
- Menstruatie
- Een wondje op je lippen
Je merkt dat vaak door jeuk of een branderig gevoel op of rond je lippen.
Via je handen of mond kan je het virus ook via seksueel contact overbrengen op de geslachtsdelen van iemand anders. Er kunnen daar dan ook blaasjes ontstaan. Dit heet herpes genitalis. Herpes genitalis is een SOA. Daarom is het belangrijk in dit geval geen onveilige sex te hebben en je te laten testen door je huisarts.
Ook omgekeerd kan iemand met herpes genitalis het virus naar je lippen overbrengen. Zo kan je ook een koortslip krijgen.
Wat merk ik bij een koortslip?
Dit zijn de verschijnselen waar je rekening mee kunt houden:
- Een rood plekje met blaasjes op je lippen
- De blaasjes zijn gevuld met vocht
- Het plekje jeukt, brandt of doet pijn
- Na een paar dagen drogen de blaasjes op
- Het plekje bij je lip gaat meestal vanzelf weg binnen 10 dagen
Je kan de blaasjes soms ook op andere plekken krijgen, bijvoorbeeld op je neus, kin of ooglid.
Hoe voorkom ik verspreiding van een koortslip?
Je kan het herpesvirus overdragen op andere mensen. De volgende maatregelen kunnen dit voorkomen:
- Raak het blaasje niet aan
- Was je handen vaak met water en zeep en droog je handen daarna goed af
- Gebruik geen glazen, kopjes of bestek waarvan anderen al hebben gegeten / gedronken
- Gebruik geen handdoek die iemand anders ook heeft gebruikt
- Zoen en knuffel niet met iemand die een koortslip heeft of wanneer je hier zelf last van hebt
- Vermijd orale seks als je een koortslip hebt
- Krab niet aan de korstjes: hierdoor voorkom je dat je littekens krijgt
Let extra goed op bij baby’s!
Baby’s kunnen ernstig ziek worden van het virus. Bij baby’s is het daarom belangrijk om er goed voor te zorgen dat het vocht uit de blaasjes niet op het kindje komt door:
- Was vaak je handen, vooral voordat je je baby verzorgt.
- Bedek je koortslip met een pleister of een mondmasker.
- Kus je baby niet totdat de blaasjes zijn ingedroogd.
Dit geldt ook voor mensen die op kraambezoek komen als ze een koortslip hebben, of als je een verpleegkundige bent en hier last van hebt.
Hoe wordt een koortslip behandeld?
Meestal gaat het vanzelf over. Je hoeft het dus niet per se te behandelen en kan gewoon afwachten.
Als je er toch veel last van hebt, kan je proberen om er iets aan te doen. Er zijn verschillende producten beschikbaar die kunnen helpen als je een koortslip hebt, maar ze werken niet altijd goed.
Branderig gevoel
Als je een branderig gevoel krijgt bij je lip, kan je Aciclovircrème gebruiken. Dit is een anti-viruscrème die je vijf keer per dag op je lip smeert. Hierdoor kan het probleem sneller verdwijnen. Als je al blaasjes of korstjes hebt, heeft het geen zin meer om deze crème te gaan gebruiken.
Blaasjes
Als je blaasjes hebt maar nog geen korstjes, kan je één van de volgende middelen gebruiken:
- Zinkoxoide of zinksulfaat: dit zorgt ervoor dat de blaasjes sneller opdrogen. Je kan dit zo vaak op de koortslip smeren als je wil.
- Lidocaïne of lidocaïnevaselinecrème: hierdoor verminder je de pijn en drogen de blaasjes sneller in.
- Een hydrocolloïdpleister.
Korstjes
Als je al korstjes hebt, kan je een neutrale crème zoals vaselinecetomacrogolcrème gebruiken. Dit zorgt ervoor dat de korstjes zachter worden. Je kan deze crème zo vaak smeren als je wil.
Voor alle crèmes geldt dat je voorzichtig moet zijn met de manier van aanbrengen:
- Smeer de crème echt alleen op de plek van de koortslip: zo voorkom je verdere verspreiding van het virus op andere plekken.
- Was na het aanbrengen altijd goed je handen met water en zeep en droog ze goed af.
Hitte-apparaatjes
Deze apparaatjes kun je zelf kopen en worden vaak tegen een koortslip gebruikt. De werking hiervan is echter niet aangetoond.
Ernstige klachten
Als je vaak last hebt van ernstige klachten en de crèmes hielpen niet, krijg je van je huisarts soms een korte behandeling met anti-virale tabletten. Het is het beste om hiermee te beginnen binnen 48 uur nadat de eerste klachten zijn begonnen.
Veelgestelde vragen
Kan een koortslip kwaad?
Meestal kan een koortslip geen kwaad. Het geneest vaak binnen 10 dagen en er ontstaat geen litteken. Soms kan herpes wel gevaarlijk zijn. Bijvoorbeeld bij mensen met een verminderde afweer, bij baby’s, en bij mensen met constitutioneel eczeem. Zij kunnen erg ziek worden van een koortslip.
Het kan gebeuren dat je het virus via je handen in je ogen brengt. Hierdoor kan je een oogontsteking krijgen. Je oog wordt dan rood en doet pijn. Dit kan erg schadelijk voor je oog zijn. Raak je koortslip daarom zo min mogelijk aan en wrijf niet in je ogen.
Wanneer moet ik naar de dokter?
Neem contact op met je huisarts in de volgende gevallen:
- Als je blaasjes van een koortslip krijgt op een plek waar je ook eczeem hebt.
- Als je een koortslip hebt en je krijgt last van je oog.
- Als je een koortslip hebt en ook een afweerstoornis hebt of medicijnen gebruikt die je afweer onderdrukken
- Als je een koortslip hebt terwijl je ook kanker hebt
- Als je kind <12 jaar een koortslip heeft en er erg veel last van heeft
Kijk voor meer informatie op thuisarts.nl.
Geschreven door Oscar – webredacteur bij Fonkelzorg
Nagekeken door Felicia – huisarts bij Fonkelzorg
We hopen dat je na het lezen van dit artikel wijzer bent geworden over een koortslip. Ben je op zoek naar een huisarts? Dan kun je je inschrijven bij een van onze Fonkelzorg praktijken. Registratie is snel, gemakkelijk en gratis. Je bent van harte welkom!
Lees ook onze andere artikelen!
