Kan je een SOA krijgen zonder seks?
Veel mensen denken dat je alleen een SOA kan krijgen door seks. Toch is er een kans dat je ook zonder seks een SOA op kan lopen. In dit artikel lees je hoe bepaalde SOA’s kunnen worden doorgegeven zonder seksueel contact.
Wat is een SOA?
Een SOA is een seksueel overdraagbare aandoening, ook wel een geslachtsziekte genoemd. Het is een besmettelijke aandoening die je kan krijgen door seks, en die je weer verder kan doorgeven aan een ander. Dat kan gebeuren als je onveilig vrijt, dus zonder condoom. Omdat je van sommige SOA’s niks merkt, is het dus mogelijk om mensen te besmetten zonder dat je het zelf weet.
Een SOA gaat niet vanzelf over. De meeste SOA’s zijn wel goed te behandelen. Dit is ook erg belangrijk, omdat je van sommige SOA’s onvruchtbaar kan worden.
De meest voorkomende SOA’s zijn:
- Chlamydia
- Gonorroe
- Herpes genitalis
- Schaamluis
- Trichomonas
- Genitale wratten
Andere SOA’s die minder vaak voorkomen zijn:
- HIV
- Syfilis (= lues)
- Hepatitis B
- Mycoplasma genitalum
Wat zijn de symptomen van een SOA?
Soms is er helemaal niks te merken van een SOA en soms zijn er juist duidelijke klachten.
Symptomen bij mannen én vrouwen:
- Pijn / een branderig gevoel bij het plassen
- Wratten, blaasjes of wondjes bij je anus
- Vocht uit je anus
- Pijn aan je anus
- Opgezette klieren in je liezen
- Koorts
- Gele huid en / of geel oogwit
- Jeuk in je schaamhaar en / of in je bilspleet
Symptomen bij vrouwen:
- Abnormale vaginale afscheiding (meer dan normaal, een andere kleur of geur)
- Wondjes, wratten of blaasjes op je schaamlippen of vagina
- Vaginaal bloedverlies tijdens of na seks
- Vaginaal bloedverlies buiten je menstruaties om
- Pijn in je onderbuik
Symptomen bij mannen:
- Wondjes, wratten of blaasjes op je penis of eikel
- Pus of waterig vocht uit je penis
- Pijn aan je balzak
- Je balzak is rood of opgezwollen
Een SOA krijgen zonder seksueel contact
De oorzaak van een SOA is meestal een bacterie of een virus. Deze zitten in vaginavocht, in sperma en in het voorvocht wat voor het klaarkomen al uit de penis komt. De bacterie of het virus kan ook zitten in je menstruatiebloed en in de slijmvliezen van je mond, vagina, penis en anus.
Onveilige seks (zonder condoom) met iemand die een SOA heeft, is de meest bekende manier om zelf een SOA te krijgen. Het is echter niet de enige manier. Ook zonder seksueel contact is er een kans dat je een SOA krijgt. Als je partner een SOA blijkt te hebben, wil dit dus niet altijd zeggen dat hij /zij vreemd is gegaan. Daarnaast kan het ook zo zijn dat iemand al heel lang met een SOA rondloopt zonder dat er klachten zijn geweest, dus dat de SOA al jaren geleden is overgebracht.
Chlamydia en gonorroe
Chlamydia en gonorroe krijg je meestal alleen penetratie van de penis in de vagina of anus, maar het is ook mogelijk om ze door orale seks te krijgen. Deze SOA’s kunnen dan in je keel komen te zitten, waardoor je een grote kans hebt dat je ze weer doorgeeft via je slijmvliezen. Dit kan dus betekenen dat je het ook kan doorgeven aan iemand door uit hetzelfde of een niet goed schoongemaakt glas te drinken. Deze kans is echter wel héél klein.
Hepatitis B, hepatitis C en HIV
Hepatitis B, Hepatitis C en HIV kan je oplopen door contact met bloed van iemand die hiermee besmet is. Het is dus mogelijk om deze SOA’s op te lopen zonder seks. Dit kan bijvoorbeeld bij:
- Het zetten van een tatoeage of piercing met besmette materialen
- Bij gebruik van het scheermesje van een besmet persoon
- Als je je prikt met / aan een naald of spuit van een besmet iemand
Genitale wratten (HPV virus) en schaamluis
Genitale wratten en schaamluis zijn erg besmettelijk. Deze kunnen via kleding of een handdoek van iemand die besmet is overgebracht worden, of door dicht tegen iemand aan te liggen zonder kleding aan.
Herpes (koortslip)
Herpes kan veel verschillende manieren verspreid worden. Bijvoorbeeld door het gebruik van glazen, kopjes of bestek van iemand die besmet is met het herpes virus, maar ook door het gebruik van een besmette handdoek.
Je kan dus een knuffel of zoen van iemand die besmet is met een koortslip beter vermijden. Lees het artikel ‘Wat kan ik doen tegen een koortslip?‘ voor meer informatie hierover.
SOA tijdens zwangerschap of bevalling
Sommige SOA’s kunnen tijdens de zwangerschap of bevalling het kind besmetten. Tijdens de zwangerschap zijn dit hepatitis B, syfilis (= lues) en HIV. Tijdens de bevalling zijn dit chlamydia, gonorroe en herpes.
Waarvan krijg je géén SOA?
Je kan geen SOA krijgen door:
- Met kleren aan tegen elkaar liggen of knuffelen
- Handen vasthouden
- Op een WC zitten
- Naar de sauna of het zwembad gaan
- Een insectensteek of -beet
- Als iemand dicht bij je hoest of niest
Verspreiding voorkomen
Sommige SOA’s, zoals het herpesvirus, zijn erg besmettelijk. De volgende maatregelen kunnen verspreiding voorkomen:
- Raak blaasjes niet aan
- Was je handen vaak met water en zeep en droog je handen daarna goed af
- Gebruik geen glazen, kopjes of bestek waarvan anderen al hebben gegeten of gedronken
- Gebruik geen handdoek die iemand anders ook heeft gebruikt
- Zoen en knuffel niet met iemand die een koortslip heeft of wanneer je hier zelf last van hebt
- Gebruik geen scheermesjes, naalden of spuiten van iemand anders
Meer informatie
Zoek je meer informatie? Lees dan ook eens onze andere artikelen:
Wat kan ik doen tegen een koortslip?
Meer informatie vind je ook op thuisarts.nl.
Geschreven door Oscar – webredacteur bij Fonkelzorg
Nagekeken door Felicia – huisarts bij Fonkelzorg
We hopen dat je na het lezen van dit artikel wijzer bent geworden over SOA’s zonder seksueel contact. Ben je op zoek naar een huisarts? Dan kun je je inschrijven bij een van onze Fonkelzorg praktijken. Registratie is snel, gemakkelijk en gratis. Je bent van harte welkom!
Lees ook onze andere artikelen!
