Brandwonden
Een ongeluk zit in een klein hoekje; een omvallende theepot, een spetterende frituurpan of een hete ovenschaal. Dit kan er voor zorgen dat je brandwonden krijgt. Ook kunnen sommige schoonmaakmiddelen, te lang in de zon liggen of elektriciteit brandwonden veroorzaken. In dit blog gaan we verder in op wat brandwonden zijn, wat je er zelf aan kan doen, wanneer je contact moet opnemen met je huisarts en hoe je brandwonden kan voorkomen.
Wat zijn brandwonden?
Een brandwond is een gedeeltelijke of volledige beschadiging van de huid. Er zijn verschillende soorten brandwonden:
- Een eerstegraads verbranding geeft een rode, pijnlijke plek op de huid zonder blaren. Deze verbrandingen genezen vaak binnen enkele dagen en laten geen littekens achter.
- Bij een oppervlakkige tweedegraads verbranding is de huid ook rood en pijnlijk, maar nu zijn er wel blaren zichtbaar. Deze blaren kunnen open of dicht zijn. Deze type brandwonden genezen vaak binnen 14 dagen en laten geen littekens achter.
- Bij een diepe tweedegraads brandwond is de huid vlekkerig wit en roze met blaren. Deze brandwonden zijn vaak dieper en de genezing kan langer duren dan bij een oppervlakkige tweedegraads verbranding. Ook kunnen deze brandwonden littekens achterlaten.
- Een derdegraads brandwond is vaak geel of bruin voelt aan als leer. Er zijn geen blaren zichtbaar. Deze wond is niet pijnlijk omdat de verbranding zo diep zit, dat de zenuwen ook verbrand zijn. Deze brandwonden moeten vaak behandeld worden door een chirurg en laten vrijwel altijd littekens achter.
Wat kun je zelf doen bij verbranding?
Stop zo snel mogelijk de actieve verbranding; doof de vlammen of brandende kleding. Je kan bijvoorbeeld over de grond rollen of een blusdeken gebruiken. Begin daarna zo snel mogelijk te koelen met water. Als je niet in de buurt bent van schoon kraanwater, gebruik dan desnoods natuurwater (sloot of meer). Pas bij koud water op voor onderkoeling. Als het water te koud is, kan je ook een kledingstuk nat maken en tegen de brandwond houden. Koel minimaal 10-20 minuten. Trek loszittende kleding uit, maar laat kleding die vastplakt aan de brandwond zitten. Een droge, dichte brandwond hoeft niet afgedekt te worden. Als je blaren ziet of als de brandwond open is, dek de brandwond af met vet gaas of huishoudfolie. Je kan paracetamol gebruiken tegen de pijn.
Wanneer moet je contact opnemen met de huisarts bij brandwonden?
Bel direct 112 of de spoedlijn van de huisarts als:
- De brandwond bij een kind zo groot is al 5x het oppervlak van het handje van het kind.
- De brandwond bij een volwassene zo groot is als 10x het oppervlak van de hand.
- Je heesheid, piepende inademing, benauwdheid, hoesten of sufheid opmerkt.
- Bij verbranding door een chemische stof of door elektrische hoogspanning of bliksem.
Indien bovenstaand niet aan de orde is, is langdurig koelen het allerbelangrijkst. Tijdens of na het koelen kan je bellen met de huisarts om zo nodig te overleggen en te vragen of een tetanus vaccinatie nodig is. Neem contact op:
- Indien er sprake is van een geelwitte, bruine of zwarte brandwond die niet pijnlijk is.
- Indien er sprake is van een vochtige, rode brandwond of blaren in het gezicht, op handen en/of voeten, rond een gewricht of bij de geslachtsdelen.
- Als de brandwond groter is dan de handpalm van degene die de brandwond heeft.
- Als de brandwond na een paar dagen lijkt te ontsteken (roder, pijnlijker, geelgroen vocht).
- Als een baby of kleuter een brandwond heeft.
Wat kan je doen om brandwonden te voorkomen?
Je kan zelf veel doen om verbrandingen te voorkomen. Hieronder staan alvast veel tips en adviezen, maar op thuisarts.nl staan er nog veel meer!
- Zet pannen achter op het fornuis.
- Zet glazen/mokken met hete thee of koffie niet op de rand van de tafel, maar goed in het midden.
- Gebruik geen vloeibare brandstoffen op een brandende barbecue.
- Rook niet binnen en zeker niet in bed.
- Plaats rookmelders in huis.
- Smeer goede zonnebrand op wanneer je veel buiten bent of in de zon gaat liggen.
Meest gestelde vragen over brandwonden
Hoe snel gaat mijn brandwond genezen?
Hoe snel je brandwond geneest, hangt af van hoe diep de brandwond is. Een eerstegraads brandwond geneest meestal binnen een paar dagen. Een oppervlakkige tweedegraads brandwond (rood van kleur met blaren) geneest binnen 2 weken. Een diepe tweedegraads brandwond (wit-roze met blaren) kan nog meer weken duren en laat vaak littekens achter. Derdegraads brandwonden genezen meestal niet helemaal vanzelf, maar zal behandeld moeten worden door een chirurg.
Houd ik er littekens aan over?
Afhankelijk van hoe diep de brandwond is geweest, houd je littekens over. Bij eerstegraads en oppervlakkige tweedegraads brandwonden blijven er meestal geen littekens achter. Bij diepe tweedegraads en derdegraads brandwonden wel.
Hoe kan ik het best een brandwond koelen?
Je kan het beste koelen met lauwwarm, stromend kraanwater. Minimaal 10-20 minuten. Als je niet in de buurt van een kraan bent, moet je op zoek gaan naar ander water, zoals een sloot of meertje.
Geschreven door Rianne – huisarts bij Fonkelzorg
Ik hoop dat je na het lezen van dit artikel wijzer bent geworden over brandwonden. Ben je op zoek naar een huisarts? Dan kun je je inschrijven bij een van onze praktijken. Je bent van harte welkom!
