ADHD bij volwassenen
Volwassenen kunnen net als kinderen last hebben van ADHD. Wat je kan merken als je als volwassene ADHD hebt, lees je hier.
Wat is ADHD?
ADHD staat voor Attention Deficit Hyperactivity Disorder, of Aandachts Deficiëntie Hyperactiviteits Stoornis.
De kenmerken van ADHD zijn:
- Snel afgeleid zijn
- Concentratieproblemen
- Druk gedrag
- Impulsieve dingen doen, zonder eerst na te denken over de mogelijke gevolgen
Door ADHD kun thuis, op je werk en in de omgang met anderen problemen ervaren. ADHD begint altijd al op de kinderleeftijd. Toch kan het zo zijn dat je het pas echt ontdekt als je al volwassen bent. Het kan dan zijn dat je als kind wel verschijnselen had van ADHD, maar die niet opvielen of niet herkend werden.
Het komt weinig voor dat volwassenen met ADHD net zoveel last hebben van het ‘druk zijn’ als kinderen met ADHD. In sommige gevallen hebben mensen zelfs nooit last gehad van druk gedrag, maar hebben wel ze moeite met opletten of concentreren.
Hoe ontstaat ADHD?
Het is niet precies bekend wat de oorzaak van ADHD is. Wel weet men dat het genetisch kan zijn: in sommige families komt het vaker voor.
Er zijn mensen die denken dat ADHD wordt veroorzaakt door het eten van suiker, kleurstoffen of bepaalde voedingsmiddelen. Hier is veel onderzoek naar gedaan, maar er is nooit bewijs voor gevonden.
Wat merk ik van ADHD?
Als je als volwassene ADHD hebt, kun je verschillende dingen merken:
- Concentratieproblemen
- Niet goed kunnen plannen / organiseren
- Je voelt je chaotisch en rusteloos
- Je raakt snel gefrustreerd
- Veel praten
- Impulsief beginnen en stoppen met een baan
- Te laat komen
- Moeite met omgaan met geld
- Moeite met gezag van mensen of organisaties
In de meeste gevallen vinden volwassenen met ADHD manieren om met deze kenmerken om te gaan. Als je ADHD hebt, heb je echter wel een grotere kans op psychische klachten zoals depressie, angst en verslaving.
Wat kan je zelf doen bij ADHD?
Er zijn verschillende adviezen voor volwassenen om beter om te kunnen gaan met ADHD:
- Probeer de verschijnselen te herkennen bij jezelf
- Lees over ADHD, zodat je je eigen gedrag beter kan begrijpen
- Probeer je werkplek zo in te richten dat je zo min mogelijk wordt afgeleid
- Zorg dat er structuur in je dag komt, bijvoorbeeld door:
- Altijd rond dezelfde tijd op te staan en te eten
- Spullen op vaste plekken leggen
- Een agenda bijhouden om te noteren wat je die dag gaat doen en hoe dit duurt
Behandeling van ADHD
Als je een diagnose ADHD hebt en behandeling nodig denkt te hebben, kan je dit bespreken met je huisarts. Deze kan je dan verwijzen naar een psycholoog of psychiater (GGZ). Door de behandeling leer je hoe je kan omgaan met de verschijnselen van ADHD. Je kan bijvoorbeeld gedragstherapie krijgen.
Gedragstherapie bij ADHD leert je:
- Hoe je de verschijnselen kan herkennen
- Wat je kan doen om je dag meer structuur te geven
- Op welke manieren je je sterke kanten beter kan gebruiken
- Hoe je je beter kan ontspannen en omgaat met stress
- Hoe je goed kan plannen en organiseren
Als je moeite hebt met huishoudelijke taken, werk of contact met anderen, kan een coach je daarbij eventueel helpen en begeleiden. Je kan één-op-één coaching krijgen of een groepsbehandeling.
Het kan zijn dat je naast ADHD nog andere psychische problemen hebt. Dit kan bijvoorbeeld een angststoornis, depressie of een verslaving zijn. De behandeling kan hierdoor anders worden.
Zijn er medicijnen tegen ADHD?
Als gedragstherapie en coaching niet goed genoeg werken, kan je met je GGZ behandelaar of met de huisarts bespreken of medicijnen je zouden kunnen helpen. Medicijnen kunnen er voor zorgen dat je meer rust hebt in je hoofd, zodat je beter kan plannen, organiseren, nadenken en concentreren.
Er zijn verschillende soorten ADHD-medicijnen, bijvoorbeeld:
- Methylfenidaat
- Dexamfetamine
- Atomoxetine
Zijn er nadelen of bijwerkingen van ADHD medicijnen?
Alle medicijnen kunnen bijwerkingen hebben. Bespreek daarom altijd goed met je behandelaar of huisarts wat voor jou de voor- en nadelen zijn. Daarna kan je beslissen of je de medicijnen wil uitproberen.
De meest voorkomende bijwerkingen van ADHD-medicijnen kunnen zijn:
- Minder eetlust (en daardoor afvallen)
- Slechter slapen
Als je net met de medicijnen begonnen bent, heb je soms ook last van:
- Hoofdpijn
- Buikpijn
- Misselijkheid
- Droge mond
- Onrustig gevoel
- Duizeligheid
Soms kun je ook de volgende dingen merken:
- Hartkloppingen
- Hoge bloeddruk
- Toename van sombere – of angstgevoelens
Het is daarom belangrijk om regelmatig te controleren of de medicijnen goed werken en de bijwerkingen niet te erg zijn. Ook wordt je gewicht, je bloeddruk en je hartslag in de gaten gehouden. Degene die de medicijnen voorschrijft, maakt hier afspraken over met je.
ADHD medicijnen hoef je meestal niet per se iedere dag te nemen. Je kan er ook voor kiezen ze bijvoorbeeld alleen te nemen als je moet werken.
Kijk voor meer informatie op thuisarts.nl.
Geschreven door Oscar – webredacteur bij Fonkelzorg
Nagekeken door Felicia – huisarts bij Fonkelzorg
We hopen dat je na het lezen van dit artikel wijzer bent geworden over ADHD bij volwassenen. Ben je op zoek naar een huisarts? Dan kun je je inschrijven bij een van onze Fonkelzorg praktijken. Registratie is snel, gemakkelijk en gratis. Je bent van harte welkom!
Lees ook onze andere artikelen!
